Unisono
UNISONO W WIELOGŁOSIE to cykl dorocznych interdyscyplinarnych konferencji naukowych poświęconych szeroko rozumianej kulturze rocka. Spoiwem tematycznym kolejnych spotkań jest rock — jako zjawisko mogące podlegać wszechstronnemu i interdyscyplinarnemu opisowi. W związku z tym zaproszenie konferencyjne kierowane jest do przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych.
Pomysłodawcą spotkań był dr Radosław Marcinkiewicz, któremu udało się doprowadzić do zorganizowania pierwszej edycji dzięki przychylności prof. dra hab. Wojciecha Chlebdy, dyrektora nieistniejącego już Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej UO. Spotkanie inicjujące cały cykl odbyło się — jeszcze jako UNISONO NA POMIESZANE JĘZYKI — w pałacu Frankenbergów w Tułowicach, stanowiącym od tej pory najczęstsze miejsce obrad. W związku z przeobrażaniem struktur uczelnianych, zmieniały się nazwy instytutów przygotowujących kolejne edycje. Były to chronologicznie: Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej, Instytut Slawistyki i — ostatnio — Instytut Językoznawstwa.
UNISONO od początku odznacza się „dwutorową” formułą, w myśl której blok referatów zatytułowany „Unisono” tradycyjnie poświęcony zostaje określonej w podtytule danej edycji tematyce przewodniej, a część „W wielogłosie” dotyczy badań sytuujących się poza głównym nurtem konferencji.
Dotychczas odbyło się jedenaście edycji:
- O rocku, jego twórcach i dziełach (w 70-lecie Czesława Niemena) (Tułowice, 9–10 października 2009 r.);
- W kręgu nazw i wartości (Tułowice, 8–9 października 2010 r.);
- Rock a korespondencja sztuk (Tułowice, 7–9 października 2011 r.);
- Rock a media (Tułowice, 12–14 października 2012 r.);
- W stronę typologii i terminologii rocka (Tułowice, 12–13 października 2013 r.);
- Rock na pograniczach (Tułowice, 10–12 października 2014 r.);
- Rock w „szaleństwie katalogowania” (Tułowice, 23–25 października 2015 r.);
- Wokół winylu (Opole, 21–22 października 2016 r.);
- B. Strony B (Opole, 20–21 października 2017 r.);
- X (Tułowice, 28–29 września 2018 r.);
- Rock — encyklopedia — przewodnik płytowy (Tułowice, 4–5 października 2019 r.).
Najbliższe, dwunaste spotkanie odbędzie się w marcu 2021 r. pod hasłem Opole i… jako jedno z wydarzeń wchodzących w skład Tygodnia Muzykologii, a to oznacza, że grono organizatorów UNISONA zostaje poszerzone o Katedrę Muzykologii UO.
UNISONO W WIELOGŁOSIE to przedsięwzięcie, które obejmuje również zatytułowaną w ten sam sposób serię wydawniczą pod red. Radosława Marcinkiewicza. Składające się na nią tomy jedynie pierwotnie miały charakter pokonferencyjny, a wśród ich autorów są m.in. muzykolodzy, językoznawcy, historycy, literaturoznawcy, kulturoznawcy, prawnicy, filmoznawcy, filozofowie czy medioznawcy.
Dotychczas w ramach serii ukazały się:
- Unisono na pomieszane języki, t. 1: O rocku, jego twórcach i dziełach (w 70-lecie Czesława Niemena), Sosnowiec 2010.
- Unisono w wielogłosie, t. 2: W kręgu nazw i wartości, Sosnowiec 2011.
- Unisono w wielogłosie, t. 3: Rock a korespondencja sztuk, Sosnowiec 2012.
- Unisono w wielogłosie, t. 4: Rock a media, Sosnowiec 2013.
- Unisono w wielogłosie, t. 5: W stronę typologii i terminologii rocka, Sosnowiec 2014.
- Unisono w wielogłosie, t. 6: Rock na pograniczach, Opole 2019.
Obecnie przygotowywana jest kolejna monografia wieloautorska, mająca wejść w skład serii:
- Unisono w wielogłosie, t. 7: Wokół winylu.
PREZENTACJA DOTYCHCZASOWYCH NUMERÓW
Unisono na pomieszane języki, t. 1: O rocku, jego twórcach i dziełach [w 70-lecie Czesława Niemena], red. R. Marcinkiewicz, Sosnowiec 2010.
INTRO
Wojciech Chlebda
Wprowadzenie [9–12]
UNISONO
Joanna Solik
Wędrówka po tekstach autorstwa Czesława Niemena w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie o kondycję współczesnego człowieka [17–31]
Michał Wilczyński
Z pierwszych ważniejszych odkryć. Niemen i SBB [32–42]
Mariusz Gradowski
To przecież nie jest moja własność, czyli Niemen bez Niemena [43–59]
Piotr Chlebowski
Norwidowy Rapsod w interpretacji Niemena [60–73]
Marek Bodusz
Norwid Niemena — świadectwa i style odbioru [74–86]
NA POMIESZANE JĘZYKI
Jolanta Marcinkiewicz, Radosław Marcinkiewicz
Dziwne przypadki doktora Hammonda i pana Mooga, czyli o odimiennych nazwach instrumentów muzycznych w polsko- i anglojęzycznych słownikach eponimów [89–102]
Mariusz Rutkowski
Impresje we krwi. Konwencja symboli nazewniczych twórców z gatunku death metal [103–114]
Alicja Przyszlak
Współczesny dyskurs polski a skrzydlate frazy proweniencji rockowej [115–129]
Radosław Marcinkiewicz
Unisono czy na pomieszane języki? O kilku terminach związanych z rockiem w 10. rocznicę Metropolis Pt.2: Scenes From A Memory Dream Theater [130–155]
Michał Rupniewski
Odczuwanie a rozumienie utworu muzycznego [156–164]
Witold Sułek
Recenzja płytowa jako martwy gatunek. Frankensteinowska próba tchnięcia nowego życia [165–176]
Bartosz Suwiński
Po ciemnej stronie echa. O poetyckim wymiarze tekstów Rogera Watersa [177–186]
Paweł Tański
Sztuka jest skarpetką kulawego. O kilku tekstach Kobranocki [187–198]
Marcin Jurzysta
Muzyka Joy Division „w służbie” teatru — spektakl Transfer! Jana Klaty [199–206]
Jolanta Greń-Kulesza
Rosyjski rock — specyfika, kontekst kulturowy. Uwagi wstępne [207–214]
Magdalena Stelmach
Psychospołeczne uwarunkowania narodzin polskiego rocka a rzeczywistość polityczna PRL [215–226]
OUTRO
Paweł Tański
Rock to również poezja śpiewana! [229–234]
Unisono w wielogłosie, t. 2: W kręgu nazw i wartości, red. R. Marcinkiewicz, Sosnowiec 2011.
INTRO
Wojciech Chlebda
„Dalej — dalej — —” [11–13]
UNISONO
Tomasz Nowak
Twórczość Czesława Niemena a kultura muzyczna społeczności polskiej kresów północno-wschodnich [19–27]
Mariusz Gradowski
Na pomieszane języki. Niemen na eksport — kampania włoska [28–40]
Joanna Skolik
Norwid i Niemen: poetycki dialog Mistrza i Ucznia [41–49]
Artur Trudzik
Czesław Niemen o sobie, życiu, rocku i nie tylko… w „Tylko Rocku” (1991–1995) [50–58]
Radosław Marcinkiewicz
Ile jest Niemna w Niemenie? W kręgu eponimów [59–75]
Daniel Borysowski
Этот мир странный czy Как странен этот мир? Tytuły utworów Czesława Niemena na gruncie rosyjskojęzycznym [76–83]
Michał Rupniewski
Gdzie jest Pod papugami? Studium z ontologii muzyki [84–92]
W WIELGŁOSIE
Zbigniew Pyż
„The present-day composer refuses to die”. Frank Zappa i muzyka klasyczna [95–104]
Piotr Chlebowski
„Całość” jako kategoria formotwórcza i estetyczna w rocku progresywnym. Uwagi wstępne [105–130]
Mariusz Rutkowski
(Anty)estetyka nazewnictwa punkrockowego [131–138]
Jolanta Marcinkiewicz
Echa rocka, jazzu i muzyki pop w anglojęzycznych słownikach eponimów [139–148]
Jacek Kurek
Rock i historia. O życzliwej wzajemności [149–156]
Maciej Fic
Edukacyjny walor utworów polskiej muzyki rockowej w nauczaniu historii [157–167]
Sylwia Czachór
Rozwój kontrkultury i muzyki rockowej lat 60. XX w. a przełom performatywny w teatrze [168–174]
Monika Konert-Panek
„Jangling Jack crawls through the crowd back into the bar”. Środki fonostylistyczne na albumie Let Love In (1994) Nicka Cave’a [175–191]
Marcin Jurzysta
„Let me see you stripped…” Wokół Stripped Depeche Mode [192–198]
Bartosz Suwiński
The Cure: zaklinanie braku. Tekstowy świat Roberta Smitha [199–208]
Joanna Czaplińska
Magiczne noce — współpraca Egona Bondy’ego z The Plastic People Of The Universe [209–217]
Dariusz Gancarz
Fatum i śmierć w rosyjskiej poezji rockowej [218–226]
Grzegorz Poźniak
Msza beatowa „Pan przyjacielem moim” Katarzyny Gärtner w kontekście swojej epoki [227–236]
Paweł Tański
„Siedzi, a chciałby postać”. O tekstach śpiewanych przez Lecha Janerkę na płycie Klaus Mitffoch [237–246]
Daria Jaranowska
„A czerwień mojej krwi to tylko jakiś żart”. Pesymistyczny obraz człowieka w wybranych tekstach zespołu Myslovitz [247–255]
OUTRO
Radosław Marcinkiewicz (oprac.)
Zawartość rubryki Niemen w miesięcznikach „Tylko Rock” i „Teraz Rock” (1991–2004) [259–263]
Unisono w wielogłosie, t. 3: Rock a korespondencja sztuk, red. R. Marcinkiewicz, Sosnowiec 2012.
INTRO
Wojciech Chlebda
Unisono trzecie. Ciągi dalsze [9–10]
UNISONO
Piotr Chlebowski
Między krzykiem rozpaczy a ironicznym uśmiechem: In The Court Of The Crimson King. An Observation By King Crimson [15–29]
Tomasz Gornat
Nawrót obłędu i „cicha beznadzieja”. The Dark Side Of The Moon z perspektywy czasu [30–45]
Mariusz Gradowski, Monika Konert-Panek
O Queen II na dwa głosy. Słowno-muzyczne wokalizacje grupy Queen [46–68]
Radosław Marcinkiewicz
Trzy, pięć, osiem, nieskończoność… Wokół Octavarium Dream Theater (unisono i na pomieszane języki po raz drugi) [69–92]
W WIELOGŁOSIE
Przemysław Piłaciński
Czy potrzebujemy estetycznej refleksji nad muzyką rockową? [95–104]
Zbigniew Jakubek
Wpływy jazzu na rozwój fusion w Polsce od 1985 roku [105–114]
Dariusz Gancarz
Rock rosyjski w kontekście społeczno-politycznym [115–122]
Jacek Kurek
Bitelsi a duch romantyzmu [123–133]
Edyta Chlebowska
Między realnością a metaforą — surrealistyczny horyzont projektów Storma Thorgersona [134–151]
Joanna Skolik
Jak runął „dziwny świat” Niemena w pieśni Kaczmarskiego [152–163]
Magdalena Piechota
Obraz lat 80. XX wieku w tekstach Krzysztofa Jaryczewskiego — analiza dyskursu [164–177]
Paweł Tański
Bończyk/Krzywański: depresja, terapia, (bez)sen(ność) [178–187]
Mariusz Rutkowski
„Przez miasto iście…” Lingwistyczne aspekty tekstów Pablopavo [188–199]
Urszula Majdańska-Wachowicz
Językowe wyznaczniki tożsamości w subkulturze gotyckiej [200–210]
Jakub Nowak
Trzy „dekady agresji”. Pola znaczeniowe w twórczości Wielkiej Czwórki thrash metalu [211–224]
Bartosz Suwiński
Zdarta pieczęć smutku. Teksty Davida Gilmoura [225–233]
Paweł Nowak
Językowy obraz depresji i rozstania w tekstach Disintegration The Cure [234–245]
Ewa Tichoniuk-Wawrowicz
„Ta miłość to komora gazowa”. Obraz miłości w piosenkach Gianny Nannini [246–256]
Monika Bator
„Wszystko, co kocham, to tylko rock”. Polska muzyka rockowa na ekranie [257–266]
Andrzej Drzewiecki
Prawne konsekwencje śmierci twórcy w sferze jego praw autorskich osobistych i majątkowych [267–283]
OUTRO
Paweł Tański
Witalizm to duch rocka (na przykładzie debiutanckiego albumu Kim Nowak) [287–290]
Unisono w wielogłosie, t. 4: Rock a korespondencja sztuk, red. R. Marcinkiewicz, Sosnowiec 2013.
INTRO
Wojciech Chlebda
[zamiast wstępu] [11]
UNISONO
Monika Konert-Panek
Angielski dla jazzmanów. Dydaktyczna odsłona magazynu „Jazz” w latach 1960–1962 [15–21]
Mariusz Gradowski
Kilka uwag o Młodzieżowym Studiu Rytm [22–34]
Radosław Marcinkiewicz
Bilety wizytowe, listy miłosne… Ile albumów ma w dorobku Dream Theater? [35–52]
W WIELOGŁOSIE
Michał Rupniewski
Czy o gustach naprawdę się nie dyskutuje? Problematyka obiektywności sądów oceniających w kontekście sporów o wartość estetyczną [55–65]
Przemysław Piłaciński
Koncepcja autentyczności w muzyce rockowej a szczerość, ekspresja i przekaz emocji [66–73]
Grzegorz Poźniak
Czy istnieje „rock chrześcijański”? [74–84]
Jacek Kurek
Szatan, Bóg czy czekolada? Aksjologiczne dylematy miłośników rocka [85–93]
Ewa Kaczyńska
O niektórych pożytkach z rocka dla dydaktyki języka polskiego [94–100]
Urszula Majdańska-Wachowicz
Muzyczne materiały promocyjne w aspekcie lingwistycznym [101–108]
Tomasz Gornat
Odmienne stany dźwięku: Revolver i rewolucja [109–124]
Piotr Chlebowski
W blasku Tanatosa. Komentarz do Epitaph King Crimson [125–137]
Edyta Chlebowska
Melancholia nieobecności, czyli ikonograficzny program albumu Wish You Were Here Pink Floyd [138–156]
Bartosz Poluszyński
„Heal The World” — zaangażowanie społeczne w późniejszej twórczości Michaela Jacksona [157–167]
Ewa Tichoniuk-Wawrowicz
Cyrk, teatr, peryferie — Renato Zero i jego Niedoskonały [168–177]
Dorota Żygadło-Czopnik
„Ważne, aby nie znikła radość”. O duchowym patronie czeskiego undergroundu Ivanie Martinie Jirousie [178–187]
Daniel Borysowski
Kypck, czyli Курск. O muzyce, tekstach i teledyskach słów kilka [188–196]
Jolanta Greń-Kulesza
Pośród magów, wiedźm i wampirów, czyli rock w świecie fantasy. Kilka uwag na temat tekstów piosenek rockowych w powieściach Siergieja Łukjanienki Nocny Patrol i Dzienny Patrol [197–210]
Alicja Przyszlak
O międzytekstowych relacjach skrzydlatych słów (na materiale tekstów Czesława Niemena) [211–221]
Bartosz Suwiński
„Wibrująca struna niepokoju” — Cztery ściany świata Jonasza Kofty [222–226]
Roman Radoszewski
Pieśń od ziemi naszej, czyli Niemena norwidowskie opus finis pod prąd czasu [227–237]
Katarzyna Brzóska
Analiza muzykologiczna utworu Czesława Niemena na podstawie wiersza Cypriana Norwida Pieśń od ziemi naszej [238–240]
Paweł Tański
Mr Gil: droga, chwila, dzień [241–248]
Malwina Mus
Multimedialność a idea korespondencji sztuk — na przykładzie twórczości Marcina Świetlickiego [249–257]
Łukasz Mańczyk
„To tylko ja, Ciesielska”. Przyczynek do rockowej epistolografii na podstawie lektury korespondencji przychodzącej fanklubu zespołu Republika w latach 1985–1987 [258–263]
OUTRO
Paweł Tański
In Your Room. Wnętrze: z problemów doświadczenia przestrzeni w wybranych tekstach Martina Gore’a [267–276]
Radosław Marcinkiewicz
O pozorności mocno uderzającego podobieństwa między big beatem i big-beatem. W sprawie ortograficznej strony terminologii rockowej [277–293]
[hidden track]
Joanna Skolik
Jacek Kaczmarski jako uczestnik i kronikarz spraw ważnych [297–307]
Unisono w wielogłosie, t. 5: W stronę typologii i terminologii rocka, red. R. Marcinkiewicz, Sosnowiec 2014.
INTRO
Wojciech Chlebda
Nota [11]
UNISONO
Tomasz Gornat
Gatunek czy styl w muzyce popularnej? Krótki przegląd współczesnej problematyki [17–22]
Przemysław Piłaciński
Czy to jeszcze rock? Gatunki muzyczne jako zbiory rozmyte [23–29]
Piotr Chlebowski
Gatunek w rocku progresywnym: od klasyfikacji poprzez typologię ku politypiczności pojęć (na przykładzie rockowej suity) [30–41]
Monika Konert-Panek
Kolektyw, kolaboracja, kontrybucja, czyli o zapożyczeniach semantycznych z języka angielskiego w polskim żargonie muzycznym [42–50]
Radosław Marcinkiewicz
Bilety wizytowe, listy miłosne… po raz wtóry. Dream Theater na żywo (ale) i w studio [51–62]
W WIELOGŁOSIE
Jacek Kurek
Teologia rocka [65–73]
Joanna Skolik
Świat według Lizarda: Damian Bydliński w poszukiwaniu zdania idealnego [74–84]
Paweł Tański
Piosenki z północy. Rafał Skonieczny (zespół Hotel Kosmos) [85–109]
Bartosz Suwiński
Jestem tylko przechodniem: Raz. Dwa. Trzy. Cztery teksty Adama Nowaka [110–116]
Ewa Tichoniuk-Wwrowicz
Nieznośna lekkość bytu według Negramaro [117–132]
Magdalena Stelmach
„Nasz dom wariatów głosuje na Putina”. Rock rosyjski jako płaszczyzna krytyki politycznej [133–145]
Bartosz Poluszyński
Czy Strange Is This World to jeszcze Dziwny jest ten świat? Przegląd anglojęzycznej twórczości Czesława Niemena [146–158]
Urszula Majdańska-Wachowicz
Relacje nadawczo-odbiorcze a kształt językowy recenzji muzycznej (na materiale recenzji twórczości Depeche Mode) [159–167]
OUTRO
Radosław Marcinkiewicz (oprac.)
Zawartość serii Unisono w wielogłosie [171–179]
REMASTERS
Daniel Borysowski
Kypck, czyli Курск. O muzyce, tekstach i teledyskach słów kilka [183–191]
Dorota Żygadło-Czopnik
„Ważne, aby nie znikła radość”. O duchowym patronie czeskiego undergroundu Ivanie Martinie Jirousie [192–201]
Unisono w wielogłosie, t. 6: Rock na pograniczach, red. R. Marcinkiewicz, Opole 2019.
INTRO
Radosław Marcinkiewicz
Od redaktora [9]
UNISONO
Monika Konert-Panek
Na pograniczu słowa i muzyki — perspektywa fonetyczna [13–19]
Alicja Przyszlak
Leksykografia polska cała w skowronkach [20–34]
Radosław Marcinkiewicz
Rock a leksykografia: projekt(y). Z Dream Theater spacer trzeci [35–56]
Tomasz Gornat
Brytyjski album koncepcyjny i S.F. Sorrow The Pretty Things [57–65]
Piotr Chlebowski
Edmonton [66–80]
Jacek Kurek
In Paradisum. Karla Jenkinsa muzyka bez granic [81–88]
Edyta Chlebowska, Piotr Chlebowski
Lamb Lies Down On Broadway Genesis — formy przebiegu narracji [89–115]
Michał Pytlik
Pink i Freud. Muzyk faszysta w objęciach mechanizmów obronnych [116–127]
Sławomir Kuźnicki
Mistrzowskie cięcie, czyli sztuki plastyczne a twórczość zespołu Queen [128–137]
Joanna Skolik
Rock na pograniczu sztuki i rzeczywistości: obraz Polski czasu transformacji w tekstach rockowych lat 80. i 90. XX wieku [138–156]
Paweł Jaskulski
Rock w cieniu poezji, czy poezja w cieniu rocka? Wiersze Marcina Świetlickiego a piosenki Świetlików [157–169]
Urszula Majdańska-Wachowicz
Co się kryje w strukturze — kilka uwag o budowie polskich i amerykańskich recenzji muzycznych [170–177]
Jacek Kurek
Buntownicy i kolaboranci. Na rozdrożach polskiego rocka [178–186]
Karolina Bittner
Pan przyjacielem moim, Mrowisko, Naga, czyli rock to nie tylko piosenka [187–197]
W WIELOGŁOSIE
Zbigniew Jakubek
Analiza zmian w procesie tworzenia muzyki rozrywkowej ostatnich czterech dekad z uwzględnieniem samplingu jako rewolucji technologicznej z jej wszystkimi konsekwencjami [201–211]
Przemysław Piłaciński
Wczesne warianty The Times They Are A-Changin’ Boba Dylana a tożsamość utworu [212–221]
Paweł Tański
„Chcę wsunąć twarz w trawę miast”. O wierszach Grzegorza Kaźmierczaka z płyty Piosenki kolonistów zespołu Variété [222–242]
Ewa Tichoniuk-Wawrowicz
Od Strzelców do Delirium. Progresywne początki Ivana Fossatiego [243–254]
Tomasz Gornat
„Przerażający, nadzwyczaj przyjacielski gość”: niesamowite w tekstach poetyckich Jamesa Douglasa Morrisona [255–264]